संशोधन
रोगनिदान – भाग 2
रोग झालेल्या झाडाचा नमुना शेतकरी आपल्याकडे घेऊन आल्यावर रोगाच्या लक्षणाचे निरीक्षण करून रोगनिदान कसे करायचे हे आपण मागील सत्रात पाहिले. या सत्रात प्रत्यक्ष जागेवर भेट देऊन रोगनिदान कसे करावे हे पाहूया. अनेकदा एकाच झाडाच्या नमुन्यावरून निदान करणे कठीण असते, अशावेळी जागेवर जाणे चांगले. तेथे जाऊन काय बघणार?
पहिली पायरी –
- कुठल्या भागाला रोग आहे ?
- लक्षणे / वर्णन – आकार, रंग, वाढ यामधील बदल.
- बुरशी किंवा किटक आहेत का ते बघावे.
दुसरी पायरी –
- सर्व झाडाचे आवश्यक असेल तर मुळासकट निरीक्षण करावे.
- कुठे लक्षणे आहेत ?
- वाढीची कुठली अवस्था आहे कि ज्यामध्ये रोग झाला आहे.
- सुरुवातीपासून आतापर्यंतच्या बदलाचा संगतवार आढावा घ्यावा.
- रोगाचा जोर किती आहे?
तिसरी पायरी –
- किती झाडे रोगग्रस्त आहेत? शेतात कुठेही आहेत कि फक्त कडेच्या झाडांना आहे? इ.
- झाडाची जात, वय व ते नीटपणे वाढविले जात आहे का?
चौथी पायरी –
- सुरुवात कधी झाली? हे प्रथमच झाले आहे का?
- स्थानिक भाषेत काय म्हणतात? माती निरीक्षण, हवामान, फवारणी?
वर दिलेल्या पायऱ्यांप्रमाणे क्रमाक्रमाने निरीक्षण करून त्याची नोंद करावी. रोगग्रस्त भागाचे छायाचित्र काढून घ्यावेत. आणि नंतर मागील सत्रात दिलेल्या पद्धतीने कारणमीमांसा करून रोगनिदान करता येईल.
January 2023
Research
Disease diagnosis – Part 2
In many cases, a single plant sample and information may not be enough to make a diagnosis, in which case a visit to the production site or garden may be required. In this session we are going see how to diagnose a disease by visiting the production site or garden.
Field visits
For those who advise others on managing plant health, there is often a limited amount of information available to them, especially if they are only shown a plant sample. Furthermore, the sample may not contain all the important symptoms required for a diagnosis and the sample may have deteriorated in transit. It may be necessary to visit the field to see fresh symptoms and to gain other information on the problem.
The following is a summary of what to do when visiting a field to observe the symptoms in the context of the entire crop. (All of the information gathered would be of interest to a diagnostic support service if a sample were to be sent.)
Step 1: Get in close
• Which parts are affected?
• Describe symptoms using the correct terminology.
• Observe changes in shape, colour and growth.
• Look for visible signs of insects, fungi or other pests.
Step 2: Look at the whole plant (including roots)
• Where are the symptoms in the plant?
• What is the stage of the growth in which the disease occurred?
• How do the symptoms progress from early to late stages?
• What is the severity of the disease?
STEP 3: Examine groups of plants
• Incidence: how many plants are affected?
• Distribution: random, edge of the plot only, in patches, pattern caused by use of machinery?
• Remember: consider plant variety, age and how it is grown.
STEP 4: Speak to farmers and other local extension workers
• When did the problem appear? Is this the first time?
• Record local name for the problem.
• Consider soil type and climate (patterns).
• Obtain information on the varieties used, recent history of chemical inputs used etc.
Observe the plant according to steps mentioned above and note down the observations. Take a photograph of the diseased plant and then do the diagnosis by using the method explained in the previous session.